ROK WYCHOWANIA PRZEZ SZTUKĘ

 

Anna Weber „Rok wychowania przez sztukę, czyli jak żyć kreatywnie”, Pomelody, Kraków 2022

„Dzieło sztuki jest wyrazem jednego z najgłębszych instynktów człowieka, instynktu, który go kieruje do rozszerzenia zakresu swego spostrzegania” Herbert Read

Anna Weber to muzyk i kompozytorka, nauczycielka, blogerka i influencerka, ale przede wszystkim niezwykle kreatywny rodzic, który rozumie ogromną rolę, jaką sztuka odgrywa w życiu dziecka – jeszcze nawet przed narodzinami. Swoją kreatywnością, pomysłowością, doświadczeniem i niesłabnącym optymizmem pragnie zarazić nas w swojej książce „Rok wychowania przez sztukę, czyli jak żyć kreatywnie”.

W swoim przewodniku-poradniku Anna Weber przekonuje czytelnika – rodzica, opiekuna, nauczyciela, jak istotny jest kontakt dziecka ze sztuką – muzyką, sztukami plastycznymi, tańcem, wszelkimi bodźcami natury artystycznej. Na podstawie własnych doświadczeń jako uczennicy szkoły muzycznej i studentki kierunku artystycznego, matki trojga dzieci i jej wieloletniej pracy w charakterze nauczyciela, instruktora, inspiratora oraz na kanwie lektury fachowych tekstów i wielu akademickich badań naukowym autorka wykazuje, jak znaczący jest wpływ sztuki na rozwój człowieka – jego pamięci, wrażliwości, empatii, inteligencji werbalnej, umiejętności uwalniania emocji, lepszego postrzegania  świata, sposobów radzenia sobie ze stresem, poczucia estetyki, myślenia krytycznego i kreatywnego, logiki, edukacji, głównie nauki matematyki i języków.

Anna Weber wielokrotnie podkreśla, że kreatywność nie wiąże się jedynie z aktem i momentem kreacji, nagłego natchnienia. To długofalowy proces, który można u dziecka kształcić i kształtować poprzez właściwą stymulację, dostarczanie dziecku systematycznie właściwych pozytywnych bodźców, pokazywanie i zachęcanie, ale nie wywieranie presji i oczekiwanie idealnego produktu finalnego. Istotne jest, by nie przeoczyć momentu sensytywnego – okresu w rozwoju dziecka, kiedy najintensywniej chłonie bodźce związane ze sztuką. Zdaniem Weber, poprzez czynną i bierną ekspozycję dziecka na sztukę tworzymy swoistą „bazę danych” – określoną ilość bodźców, wzorców stymulantów, z których dziecko potem korzysta przy własnej produkcji twórczej.

Istotne jest, że rodzic i nauczyciel w procesie kształtowania kreatywności dziecka nie musi być ideałem. Musimy jedynie umieć skorzystać z innych wzorców i wiedzieć, kiedy i jak to zrobić. Jak pisze Anna Weber, ucząc dziecko języka ojczystego nie jesteśmy lingwistycznymi ekspertami, nie każdy z nas jest absolwentem studiów polonistycznych lub dziennikarstwa, a bodźce, których dostarczamy naszym dzieciom to nie jedynie poezja Mickiewicza i Słowackiego. Uczące się dziecko jest od urodzenia (a najprawdopodobniej jeszcze wcześniej) wystawiane na urozmaicone bodźce językowe, które chłonie i ostatecznie werbalizuje. Tak samo musi być w przypadku edukacji artystycznej i wychowania przez sztukę – powolny, ale systematyczny i urozmaicony dostęp do różnych źródeł poznania i rozumienia świata sztuki. Kluczem do sukcesu jest różnorodność i systematyczność.

Największą wartością książki jest seria praktycznych i łatwych w użyciu wskazówek, które mogą pomóc rodzicom i nauczycielom umożliwić aktywny kontakt dziecka ze sztuką. Jak wielokrotnie podkreśla autorka, kształcenie muzyczne nie musi wiązać się od razu z wysłaniem dziecka do szkoły muzycznej i regularnymi wizytami w filharmonii od pierwszego roku życia. Na początku może to być prosta ekspozycja na muzykę – i jej różne wartościowe gatunki: jazz, muzykę klasyczną, indie, muzykę etniczną, ale też pop, rock i piosenki dla dzieci, pod warunkiem, że będziemy słuchać z dzieckiem systematycznie i stosować urozmaicenie. Zajęcia plastyczne nie muszą się też wiązać od razu z wizytą w Luwrze lub indywidualnymi zajęciami z wykładowcą Akademii Sztuk Pięknych. Możemy uwrażliwiać dziecko na piękno przyrody, symetrię w naturze i mnogość barw i ich odcieni podczas spacerów w lesie i w parku. Karton, farby, folia mogą stać się praktycznymi narzędziami rozwijającymi kreatywność i sprawczość naszych dzieci i uczniów.

W książce znajdziemy bardzo wiele praktycznych opisów prostych i możliwych do wykonania w domu przy niewielkim nakładzie kosztów ćwiczeń i zadań artystycznych – muzycznych i plastycznych. Opisy są często uzupełnione intrygującymi zdjęciami oraz kodami QR, które pozwalają na zapoznanie się z filmami, będącymi ilustracjami proponowanych aktywności.

Książka jest napisana niezwykle prosto, obrazowo, przystępnie i sugestywnie. Pomysły Anny Weber wydają się bardzo pożyteczne, a z tekstu bije tak ogromne zaangażowanie autorki, że z miejsca chce się korzystać z zamieszczonych w „Roku wychowania przez sztukę” idei i inspiracji. Znaczącym walorem pozycji jest także bardzo estetyczne wydanie z atrakcyjnymi ilustracjami, mnogością cytatów znanych artystów i naukowców, ciekawą szatą graficzną. To bardzo cenny materiał dla wszystkich, którzy myślą i marzą o nieco innej edukacji – innym wymiarze kształcenia młodych ludzi. „Rok wychowania przez sztukę” to książka, którą zdecydowanie można polecić wszystkim rodzicom, nauczycielom i innym, którzy mają wpływ na kształtowanie dzieci i chcą to czynić w jak najlepszy i najbardziej efektywny sposób.

Więcej o Annie Weber i o jej książce w najnowszym numerze kwartalnika Meritum. Zapraszamy!